सारथी खबर, दार्चुला ।
शुक्रबार, भाद्र शुक्ल पञ्चमी । सुदूरपश्चिमेलीहरुको प्रमुख पर्व गौरा बिधिवत रुपमा शुरु भएको छ । घरआगँन लिपपोत गरेर चिटिक्क पारीएका छन् । झन्डै एक महिना पहिलेदेखी डेउडा खेलको गाउँगाउँमा रौनक छाएको छ । दामाहा लगायत पञ्चेवाजाको धुन बस्ती बस्तीमा गुञ्जयमान भएको छ । पञ्चमीको दिन घरघरमा पञ्चगेडा भिजाएर तामाको भाडामा (बिरोडा) राखीएको छ ।
पौराणिक कालमा भगवान शिव लाई पाउनका लागि गौरीदेवी अर्थात पार्वतीले निराहार आध्यात्मीक नित्य आराधना गरेको विश्वासका आधारमा गौरापर्व मनाइन्छ । पौराणिक कालमा भएको गौरा र महेश्वरको विवाहको सम्झानाका रुपमा धुमधामका साथ यो पर्व सुदूरपश्चिमभरी मनाउने परम्परा चल्दै आएको छ । 
महिलाले आफ्नो अटल सौभाग्य समृद्धि सन्तान र परिवारमा सुख शान्तिका लागि व्रत बसि गौरादेबीको पूजाआजा गर्ने गर्दछन । व्रत बसी शिव र गौरीको पूजाआजा गर्नाले सुखशान्ति प्राप्त हुने, इष्टदेब र कुलदेवता प्रसन्न भइ मनोकाङक्षा पुरा हुने जनविश्वास रहेको पाइन्छ । 
पञ्चमीका दिन ५ ओटा अन्नगेडा (केराउ, गुरुस, गहत, मास र गहु) भिजाएर पञ्च बिरोडी राखीने परम्पराअनुसार पञ्च अन्न तयार पार्ने काम भइरहेको छ । पञ्चमीका दिन बिरोडा भिजाउँने, १६ गते बाहिर गौराका दिन नजीकका धारा, तलाउँमा गएर १५ गते भिजाएको बिरुडा धुने र १७ गते भित्र गौराका दिन गौरालाइ सजाउँने तयारी भइरहेको छ । १७ गते राती महिलाहरुले गौरा तयार पारेर रातभरी गौराघरमा बिभिन्न नित्यकर्म गर्दै पुजाआज गर्ने गर्दछन । गौरा र महेश्वर तयार गरेर १८ गते अष्टमी (अठवाली) का दिन महिलाहरुले गौरा खेलाउँदै सजेवालि लगायतका बिभिन्न गौरा गाथाहरु गाउँदै नजिकको मन्दीरहरुमा पुगेर दिनभरी नाचगान गर्ने, दामाहा लगायतका पञ्चेवाजाहरु बजाउँने, खेल खेल्ने र गौराको फल बाड्ने गर्दछन । यसैदिनदेखी महिलाहरुले नयाँ दुबँधागो फेर्ने चलन समेत रहेको छ । पञ्चमीको दिन भिजाएका बिरोडा मन्दीरमा चढाइसकेपछि बिभिन्न आसिस दिएर घर, परिवारका सबै सदस्यहरु र आफन्तहरुको टाउँको पुज्ने चलन समेत रहेको छ ।
जिल्लाको लेकम क्षेत्रको मालिकार्जुन मन्दीरमा गौरापर्वको बिशेष चहलपहल हुने गर्दछ । यो बाहेक लेकम, मार्मा क्षेत्रका लटिनाथ, हुनैनाथ, गलैनाथ, भगवति लगायत बिभिन्न सक्तिपिठहरुमा गौरापर्वको अवसरमा मेला लाग्ने गरेको छ ।
गौरापर्वको मुख्य दिन अठवाली १८ गते परेपनि एक हप्तासम्म खेडी, धोडी, लमधोडी लगायतका पर्वहरु बिभिन्न स्थानमा मेला लगाएर रमाइलो गर्ने, बाजाहरु बजाउँने, खेल खेल्ने लगायतका गतिबिधिहरु हुने गर्दछन । गौरापर्वलाइ धार्मीक महत्तका साथै आफन्तहरु, घरपरिवारसंग भेटघाट हुने सुखदुख साटासाट गर्ने अवसरका रुपमा समेत लिने गरीन्छ । गौरापर्वकै पुर्ब सन्ध्यामा केहि दिनयता लेकम क्षेत्रमा महिला पुरुषहरुले ठाडो खेल, डेउँडा खेल, ढुस्कु लगायतका खेलहरु खेलेर रमाइलो गर्ने गरेका छन । शुदूरपश्चिम क्षेत्रमा गौरापर्वको अवसरमा एक दिन देखी एक हप्तासम्म बिद्यालय र सार्वजनिक संस्थाहरुमा सार्वजनिक र स्थानिय बिदा समेत दिने गरीन्छ । गौरापर्वको अवसरमा बिभिन्न खेलकुद प्रतियोगिताहरुको समेत आयोजना हुने गरेको छ ।
गौरा पर्व विशेष गरेर सुदूरपश्चिम, मध्यपश्चिमका केही जिल्लाहरु र कुमाउँमा भब्यताकासाथ साताब्यापी रुपमा मनाइने गरीन्छ । सुदूरपश्चिममा गौरा पर्ब भाद्र शुक्ल पञ्चमीदेखी अष्टमीसम्म मनाइने गरेकोमा गौराको मुख्य दिन अष्टमीको अवसरमा काठमान्डौ लगायत देशका बिभिन्न सहरहरुमा समेत डेउँडा खेल्ने लगायतका बिभिन्न क्रिर्याकलाप गरेर गौरा मनाउँन थालेको पाइन्छ ।
गौरा शुरु भएसंगै दार्चुला, बैतडी लगायत प्रदेश नम्बर ७ का पहाडी जिल्लाहरुमा गौरा पर्वको चहलपहल निकै बढेको छ । अहिले दार्चुलाको लेकम, मार्मा, दुहु सबैतीर घरहरु लिपपोत गर्ने, सरसफाइ गर्ने, बजारबाट नयाँ नयाँ लुगाहरु र बिभिन्न सामाग्रीहरुको किनमेल गर्ने क्रम बढेको छ । भदौ ५ गते नयाँ अन्न मन्दीरमा चडाएर घरघरको ढोकाहरुमा धानको वाला लगाएर स्थानिय भाषामा नौकलइ पर्व मनाइएको छ । नौकलइकै दिनदेखी घरहरु लिपपोत गर्ने क्रम शुरु भएर शुक्रबार गौरापर्वको पञ्चबिरोडी भिजाइएको हो । दार्चुला र बैतडी लगायत सुदूरपश्चिमका बिभिन्न जिल्लाहरुमा भब्यताकासाथ मनाइने गौरापर्वमा काम बिशेषले घरबाहिर रहेकाहरु घर फर्कीने क्रम बढेको छ । 
बिदेशीएका युवाहरु गाउँमा आएसंगै घरघरमा खुसीको सञ्चार भएको छ । दार्चुला, बैतडी, कञ्चनपुर लगायत जिल्लाको भारतसंग सीमा जोडिएका स्थानहरुबाट घर फर्कीनेहरुको संख्यामा बृद्धि हो । दार्चुलाको खलंगा, तिग्रम, उकु, जौलजीबि लगायतका झोलुङगे पुलहरु तथा बिभिन्न ठाउँमा तुइन र ट्युबको प्रयोग गरेर समेत स्थानियहरु भारतबाट स्वदेश फर्कने गरेका छन । यस्तै सीमावर्ती भारतीय बजार धारचुला, झुलाघाट, पिथौरागढमा मजदुरी गर्ने नेपाली पनि गौराका लागि घर फर्कन थालेका छन् । सुदूरपश्चिमका पहाडी जिल्लामा बिशेष रुपमा मनाइने गौरापर्वका लागि घरबाहिर भएकाहरु पनि घर फर्कने चलन रही आएको छ । 
 

सुदूरपश्चिममा बुढी पोल्ने पर्व मनाइँदै

सारथी खबर, दार्चुला । दार्चुला लगायत प्रदेश नम्बर ७ सुदूरपश्चिममा बुढी पोल्ने पर्वको रौनक छाएको छ । हरेक वर्ष असोज संक्रान्तिका दिन मनाइने बुढी

गहु पिस्ने मीलमा काम गरिरहेका एक १३ वर्षिया बालक गम्भीर घाइते

सारथि खबर दार्चुलामा गहु पिस्ने मीलमा काम गरिरहेका एक १३ वर्षिया बालक गम्भीर घाइते भएका छन् । जिल्लाको महाकाली नगरपालिका वडा नम्बर ९ दत्तुका नवीन

बादी समुदायका बालबालिका आधारभुत शिक्षाबाट बञ्चित (फोटोफिचर)  

सारथी खबर, दार्चुला ।  शिक्षा पाउनु सबै बालबालिकाको मौलिक हक एबं नैसर्गिक अधिकार हो, अनिवार्य निःशुल्क आधारभुत शिक्षा राज्यको नारा छ । नेपालको